طرح اختلاط بتن، مهمترین عامل در کیفیت سطح می باشد. نسبت آب به سیمان کمتر، عیار سیمان بالاتر و دانه بندی ریزتر و استفاده از مواد پوزولانی مانند میکروسیلیس در طرح اختلاط رابطه با کیفیت سطح بتن دارد. استفاده از روغن قالب با کیفیت، در سطوحی که سطح بتن به قالب تکیه دارد عامل بسیار مهم دیگر می باشد. کیفیت بالای اجرا و بخصوص ویبراسیون، عامل مهم دیگر می باشد.

اگرچه در استانداردهای ایران استفاده از هرگونه یون کلر ممنوع می باشد ولی از لحاظ علمی چنانچه نسبت غلظت مولی یون کلر به غلظت مولی یون هیدروکسید از حد معینی کمتر باشد هیچ مشکلی درباره خوردگی میلگردها ایجاد نمی شود. باید توجه داشت که غلظت یون کلر مجموع یون کلر موجود در آب بتن می باشد که باید به دقت اندازه گیری شود.

ضد یخ بتن یک ماده افزودنی شیمیایی می باشد که باعث کاهش دمای انجماد آب بتن شده و مانع از یخ زدگی بتن یا ملات می شود ولی زودگیر بتن ماده ای می باشد که به شکل کاتالیزور عمل کرده و سرعت هیدراتاسیون سیمان را در دماهای پائین افزایش می دهد و سرعت گیرش بتن را بالابرده و مانع از جدایش (Segregation) در بتن در سنین اولیه می شود.

اصولاً یکی از خصلت های ابر روان کننده های پلی کربوکسیلاتی ایجاد حباب می باشد علت عمده آن کاهش کشش سطحی آب در زمان استفاده از پلی کربوکسیلات می باشد  ولی عمدتاً این هوا در ابعاد درشت بوده و پس از ویبره و یا زمان دادن کافی حباب ها خارج میشوند در کل میزان هوای حبس شده در بتن فقط با آزمایش درصد هوای بتن تازه قابل تشخیص است و قضاوت چشمی صحیح نیست.

در سال­های اخیر و بخصوص در ایران شاهد از پیش آمیختن برخی از افزودنی­ ها با هم و تولید یک افزودنی جدید در این صنعت می­ باشیم. برخی از این افزودنی­ ها عبارتند از:

– ژل میکروسیلیس الیافی (ترکیبی از فوق ­روان­ کننده، پوزولان و الیاف)

– ژل میکروسیلیس رنگی (ترکیبی از فوق­ روان­ کننده، پوزولان و رنگ)

– روان­ کننده آب­بند (ترکیبی از روان­ کننده و آب­بند کننده)

– افزودنی بهبود دهنده خواص رئولوژیک بتن (ترکیبی از پوزولان‌، روان کننده، آب­بند کننده و قوام دهنده)

– مکمل بتن (ترکیبی از میکروسیلیس، فوق ­روان کننده، آب­بند کننده، فیلرهای پرکننده)

در اینجا توجه ما به این نکته جلب می­شود که چرا شرکت­ های معتبر دنیا چنین محصولاتی را تولید نمی­ کنند؟!

جواب این سوال می­ تواند این باشد که با توجه به تأثیر دراز مدت این افزودنی­ ها روی هم و تغییر همگنی محصول در زمان انبارش، ترکیب آنها کاری غیر اصولی می­ باشد و مراجع دنیا از پیش آمیختن افزودنی­ ها را کار درستی نمی­ دانند. یک مثال در افزودنی ­های پیش آمیخته شده ژل میکروسیلیس است ولی گفت در دنیا استفاده از دوغاب میکروسیلیس (با خاصیت پمپ پذیری و پخش شوندگی) و نه ژل میکروسیلیس مرسوم است.

دوغاب استفاده از میکروسیلیس در بتن را تسهیل می کند ولی میکروسیلیس که یک خمیر می­ باشد، استفاده از میکروسیلیس در بتن را دشوارتر می­ کند. در پروژه­ ها بارها پیش آمده یک ژل میکروسیلیس حاوی فوق روان­ کننده بر پایه نفتالین سولفونات را در کنار یک فوق روان­ کننده بر پایه پلی­ کربوکسیلات استفاده شده و اندرکنش منفی این دو فوق روان­ کننده مشکلات زیادی را ایجاد کرده است.

البته قابل ذکر است که بیشترین استفاده از میکروسیلیس در دنیا به صورت پودر در کنار یک فوق روان­ کننده و ساختن یک دوغاب در محل ساخت بتن و استفاده از آن می­ باشد.

با توجه به نکات بالا و توصیه مراجع معتبر بهتر است به جای استفاده از افزودنی ­های از پیش آمیخته شده هر کدام از آنها به صورت مجزا با درصد اختلاط مناسب مربوط به خودشان و به صور مجزا به مخلوط بتن یا هنگام ساخت مخلوط به بتن اضافه شوند تا بهترین عملکرد را در بتن داشته باشند. همچنین باید توجه داشت که افزودنی­ های مورد استفاده با هم اندرکنش منفی نداشته باشند.

مواد افزودني تسريع كننده سبب كاهش زمان گيرش، افزايش روند كسب مقاومت و يا هر دو ميشوند. اين مواد در حقيقت روند هيدارسيون را تسريع میبخشد.

بطور كلي اين مواد را ميتوان به دو دسته كلي مواد افزودني زودگير و مواد افزودني زود سخت كننده تقسيم كرد.

مواد افزودني زودگير  عموما با تسريع واکنش بين سولفات و آلوميناتها و تشكيل اترينگايت، سرعت گیرش خمير سيمان را افزايش ميدهند. افزايش سرعت اين واكنش منجر به پديد آمدن كريستالهاي سوزني شكل كوچك اترينگايت ميشود. طول كريستالها دراين حالت از طول كريستالهاي پديد آمده در خمير سيمان شاهد كوتاهتر خواهد بود. در هم فرو رفتن اين اترينگايتهاي ظريف موجب تسريع زمان گيرش ميشود. كاربرد عمده اين مواد در بتن پاشي است.

مواد افزودني زود سخت كننده به وسیله واکنش با C3S موجب افزايش مقاومتهاي اوليه و نيز كاهش زمان گيرش مي شوند البته تاثير اين مواد بر تسريع واكنش گيرش كمتر از مواد افزودني زودگير است. مواد افزودني زود سخت كننده یا مانند كلريدها بعنوان يك كاتاليزور در واكنش عمل مي كنند و یا مانند هیدراتاسیون C3S، کربناتها با هيدروکسیدكلسيم تركيب شده و كربنات كلسيم و يك قليايي نامحلول تشكيل مي دهند و قلیایی حاصل از واکنش موجب تسریع واکنش سیلیکات و آلومینات می-شود

همانطور که بارها گفته شده است امروزه با چنین معضل جدی در بسیاری از قطعات و یا در محل اتصال تیر و ستون یا دیوار و دال روبرو هستیم که دلیل آن تغییر آئین نامه ها و میل به کاهش ابعاد قطعات است و هرچند از میلگردهای پر مقاومت تر استفاده می شود اما معمولا با جنگل انبوهی از میلگرد روبرو می شویم که احساس می گردد که جایدهی بتن در بین انها و اطراف میلگردها کاری بسیار دشوار و نشدنی باشد. برای حل این معضل، بیش از ۱۵ سال است که بکارگیری بتن های خود تراکم توصیه می شود و قبل از آن استفاده از بتن های روان و با اسلامپ بیش از ۱۷۰ میلی متر یا بیش از ۱۹۰ میلی متر توصیه می شد. بهرحال باید سعی کرد که استفاده از بتن خود تراکم بصورت رایج درآید و با گسترش دانش بتن و بویژه بتن های خود تراکم، این مشکل را از سر راه برداشت.

عدم تراکم مناسب بتن در اطراف و لابلای میلگردها باعث کاهش پیوستگی بتن و میلگرد و کاهش ظرفیت باربری اعضای بتنی است و بویژه در برابر زلزله با ضعف شدیدی روبرو خواهیم شد، ضمن اینکه در بر نگرفتن میلگردها توسط بتن می تواند باعث خوردگی زود هنگام میلگردها بویژه در مناطق خورنده شود. در مواردی که آب بندی بتن اهمیت داشته باشد نیز با مشکل نفوذ شدید آب از محلهایی که بتن به خوبی آن را پر نکرده است روبرو خواهیم بود که رفع آن بسیار سخت، وقت گیر و پر هزینه می باشد.

خیر، ابدا” چنین عملکردی را ندارد و لازم است اب مورد نیاز برای هیدراته شدن سیمان در دسترس قرار گیرد. مسلما” در هنگام عمل آوری، نیاز به رطوبت رسانی به بتن احساس می شود.